به گزارش رویداد غرب-ایلام؛ الهام یوسفی نژاد:مفهوم منافع ملی به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین ارکان سیاست‌گذاری در هر کشور، تعیین‌کننده جهت‌گیری‌های کلان در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه سیاست خارجی است. در جمهوری اسلامی ایران، منافع ملی با ارزش‌های اسلامی و انقلابی پیوند خورده و توسط مقام معظم رهبری، در قالبی خاص تبیین و در مقاطع مختلف مورد تأکید ایشان واقع شده است. این گزارش تلاش دارد تا محورهای اصلی منافع ملی از منظر مقام معظم رهبری را بررسی کند.
استقلال و خود کفایی:یکی از اصول کلیدی در تعریف منافع ملی در جمهوری اسلامی ایران، استقلال و خودکفایی است. استقلال به معنای عدم وابستگی به قدرت‌های خارجی و توانایی کشور در تصمیم‌گیری‌های مستقل است. این اصل به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی و نظامی مورد تأکید قرار گرفته و در یکی از سخنرانی های خود فرمودند: «وقتی میگوییم «تعامل با دنیا»، بعضی از عناصر سیاسی کشور «دنیا» را عبارت میدانند از چند کشور عمدتاً غربی، فکر میکنند «دنیا» یعنی این! اگر با آنها ارتباط داشتیم و همکاری گرم و صمیمانه داشتیم، ارتباط با دنیا داریم؛ اگر با آنها یک خرده ارتباطمان کم شد، کأنّه با دنیا ارتباط نداریم. این غلط است؛ این نگاه، نگاه ارتجاعی است؛ این نگاه، نگاه صد سال پیش است» پس بنابراین، ملاک ارتباطات بین‌المللی منافع ملّی و عزّت ملّی است.
همچنین از دیدگاه مقام معظم رهبری نیز استقلال و خودکفایی در تمامی زمینه‌ها، به‌ویژه در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جایگاه محوری دارد. ایشان همواره بر لزوم استقلال کشور از قدرت‌های خارجی تأکید داشته و آن را به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین عناصر حفظ عزت و کرامت ملی مطرح کرده‌اند. به گفته ایشان، "استقلال و خودکفایی، پایه‌های اساسی عزت و قدرت ملت ایران هستند."
امنیت ملی:امنیت ملی از دیگر محورها و مؤلفه‌های اصلی منافع ملی در نگاه مقام معظم رهبری است از جمله مؤلفه‌های امنیت ملی می‌توان به توان دفاعی، امنیت اقتصادی و اجتماعی و امنیت انرژی اشاره کرد.
عدالت اجتماعی:از دیدگاه مقام معظم رهبری نیز عدالت اجتماعی و پیشرفت اقتصادی و فرهنگی جزئی جدایی‌ناپذیر از منافع ملی به شمار می‌رود. ایشان معتقدند که توسعه و پیشرفت تنها زمانی به‌عنوان یک منافع ملی قابل‌تعریف است که با عدالت اجتماعی همراه باشد و همه اقشار جامعه از ثمرات آن بهره‌مند شوند. مقام معظم رهبری تأکید دارند که "پیشرفت بدون عدالت، نمی‌تواند منافع ملی را تأمین کند".
گسترش روابط اقتصادی و تجاری:یکی از مهم‌ترین راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در راستای تأمین منافع ملی، گسترش روابط اقتصادی و تجاری با کشورهای اسلامی و همسایگان است. ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی خود و دسترسی به بازارهای متنوع، توانسته است به‌عنوان یک پل ارتباطی بین آسیا و اروپا عمل کند. این موقعیت استراتژیک، امکان توسعه روابط تجاری با کشورهای همسایه مانند ترکیه، عراق، افغانستان و کشورهای حوزه خلیج فارس را فراهم کرده است.
حفظ هویت ایرانی- اسلامی:نیز از دیگر ارکان منافع ملی در دیدگاه مقام معظم رهبری است.تحقیقات نشان می‌دهند که تهاجم فرهنگی غرب یکی از چالش‌های اصلی در حفظ هویت فرهنگی و دینی است و مقابله با آن نیازمند یک استراتژی جامع فرهنگی است.
حمایت از مستضعفین و مبارزه با استکبار:یکی از جلوه‌های برجسته سیاست "حمایت از مستضعفین و مبارزه با استکبار"، حمایت جمهوری اسلامی ایران از محور مقاومت در منطقه است. این محور شامل گروه‌ها و کشورهایی است که با قدرت‌های استکباری به‌ویژه ایالات متحده و اسرائیل مقابله میکنند. حمایت از این گروه‌ها، علاوه بر همبستگی با ملت‌های ستم دیده، به تقویت عمق استراتژیک ایران و ایجاد بازدارندگی در برابر تهدیدات خارجی منجر شده است.
حمایت ایران از گروه‌های مقاومت فلسطینی و حزب‌الله لبنان، نه‌تنها به تحکیم موقعیت ایران در میان ملت‌های منطقه کمک کرده بلکه به کاهش نفوذ دشمنان و تأمین امنیت مرزهای ایران نیز منجر شده است. این رویکرد باعث شده تا ایران به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در معادلات امنیتی منطقه شناخته شود.
در نهایت، می‌توان گفت که منافع ملی از منظر مقام معظم رهبری در محورهایی همچون استقلال، امنیت ملی، عدالت اجتماعی و حفظ هویت اسلامی - ایرانی تعریف می‌شود. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی تحقق این منافع، باید بر اساس دیپلماسی مقاومت، توسعه روابط با کشورهای اسلامی و همسایگان، حمایت از مستضعفین و استفاده از قدرت نرم هدایت شود. این سیاست‌ها نه‌تنها به حفظ استقلال و امنیت کشور کمک میکنند، بلکه می‌توانند جایگاه ایران را در نظام بین‌الملل تقویت کنند و به تأمین منافع ملی کشور در طولانی‌مدت کمک نمایند.
پایان پیام/