رویداد غرب10:20 - 1403/10/01

فضای مجازی، تهدید یا فرصت/ زنگ نیکوتین را شارژ نکن

مفهوم اعتیاد مدت‌هاست که در ذهن ما با موادی چون نیکوتین، کوکائین، هروئین و … عجین است، اما پیشرفت‌ فناوری‌های دیجیتالی و ظهور شبکه‌های اجتماعی در افراد یک جور وابستگی روانی نسبت به این ابزار به وجود آورده که در واقع از همان جنس اعتیاد به مواد مخدر است.

به گزارشرویداد غرب؛الهام یوسفی نژاد:آسیب فضای مجازی برای کودکان یک معضل بزرگ است. فضای مجازی بخش بزرگی از زندگی اجتماعی و خلاقانه بسیاری از نوجوانان و جوانان را به خود اختصاص داده است. مزایای رسانه های اجتماعی شامل ارتباط گسترده و آسان تر، یادگیری متنوع و خلاقیت است.

در کنار مزایا شامل خطراتی مانند قرار گرفتن در معرض محتوای نامناسب، مزاحمت سایبری و نقض اطلاعات نوجوانان نیز می شود.

رهنمودهای والدین می تواند به کودک کمک کند در حالی که از رسانه های اجتماعی مسئولانه، محترمانه و ایمن استفاده می کند، از آسیب های آن در امان بمانند.  

مفهوم اعتیاد مدت‌هاست که در ذهن ما با موادی چون نیکوتین، کوکائین، هروئین و … عجین است، اما پیشرفت‌ فناوری‌های دیجیتالی و ظهور شبکه‌های اجتماعی در افراد یک جور وابستگی روانی نسبت به این ابزار به وجود آورده که در واقع از همان جنس اعتیاد به مواد مخدر است و عوارضی مشابه همچون اضطراب، اختلال در تمرکز و قدرت تصمیم‌گیری، افسردگی، اتویسم و … به بار می‌آورد که یک نوع اعتیاد رفتاری است.

شبکه‌های اجتماعی به صورت ویژه اعتیاد بیشتری با خود می‌آورند، به طوری که در فرهنگ ما اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در واقع همان اعتیاد به فضای مجازی تلقی می‌شود. امروز شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها تبدیل به شالوده‌ی ارتباط و اتصال مدرن شده‌اند، چرا که به کاربران یک جور حس امنیت و تعلق خاطر و همچنین فرصتی برای بازتعریف خود می‌دهند. شبکه‌های اجتماعی‌ای چون فیسبوک و اینستاگرام همان تأثیری بر مغز دارند که قمار و مصرف مواد شادی‌زا بر ما می‌گذارند و در نهایت به خود وابسته می‌کنند.

تحقیق درباره فضای مجازی نشان می‌دهد که جریان دائمی لایک‌ها، کامنت‌ها، همرسانی‌ها و … در شبکه‌های اجتماعی مکانیسم پاداش مغز را جوری تحت تأثیر قرار می‌دهند که همان واکنش شیمیایی مواد مخدر چون کوکائین را در ما ایجاد می‌کند. در واقع عصب‌شناسان تعامل در شبکه‌های اجتماعی را به یک سرنگ دوپامین که به طور مستقیم به ما تزریق می‌شود، تشبیه می‌کنند.

شبکه‌های اجتماعی محیطی را به وجود می‌آورند که افراد در آن خود واقعی‌‌شان را با نسخه‌های آنلاین بی‌نقص، از فیلتر رد شده و روتوش شده‌ی دیگران مقایسه می‌کنند که می‌تواند آسیب زیادی به باور خودشان از خودشان و سلامت روحی‌شان وارد کند. به جز افسردگی و اضطراب، از جمله آسیب‌های اعتیاد به فضای مجازی پیدایش احساس بدبختی و نارضایتی عمومی نسبت به زندگی به وجود می‌آورد.

قیاس دائمی خود با دیگران منجر به خودآگاهی دائمی و میل به ایده‌آل‌گرایی و نظم در افراد می‌شود که به شکل اختلال اضطراب اجتماعی بروز پیدا می‌کند.

سجادی روانشناس ایلامی در گفت‌وگو با خبرنگار رویداد غرب گفت: موفق‌ترین راه درمان اعتیاد به فضای مجازی رفتار درمانی شناختی است که در واقع از طریق صحبت با بیمار و کمک به تغییر طرز تفکر و رفتار او انجام می‌شود.

استاد دانشگاه و آسیب شناس مسائل اجتماعی به خبرنگار ما گفت: سیستم آموزشی می‌تواند بیشترین کمک را به حل این بحران بکند. سواد دیجیتالی و آگاهی نسبت به اثرات اعتیاد به فضای مجازی باید در دستور کار سیستم‌های آموزشی و کاری قرار بگیرند.

هواسی یکی از دانشجویان دانشگاه آزاد در گفت‌وگو با خبرنگار رویداد غرب گفت: یکی از دلایل اصلی بروز این پدیده در اقشار نوجوان و جوان به بی برنامگی در اوقات فراغت است.

رضایی یکی دیگر از جوانان دانشگاه به خبرنگار رویداد غرب گفت: جو احساسی به نام "شرم " در برخی افراد باعث می‌شود این افراد خود را به عنوان یک موجود دوست داشتنی فرض نکنند و می‌خواهند چیزی غیر از خودشان باشند.

برای درمان اعتیاد به فضای مجازی باید استراتژی‌های سم‌زدایی دیجیتالی را به کار گرفت که به آسانی باعث می‌شود شما از میزان حضور در فضای مجازی بکاهید؛ مثل بستن صدای نوتیفیکیشن‌ها، محدود کردن خود به چک کردن هر سی دقیقه یا یک ساعت یک بار موبایل، دور ماندن از موبایل موقع غذا، تفریح، معاشرت با دیگران، تماشای فیلم و …

انتهای پیام/